آزناوور کاغذ‌هایش را، که روی‌شان ترانه‌هایش را نوشته بود، جمع‌وجور کرد و روی پیانو گذاشت. «دفتر کارم باهامه. اون‌قدر که کاغذ جابه‌جا میکنم با خودم لباس جابه‌جا نمی‌کنم. این ترانه‌ها از الآن برای مراسم افتتاحیه‌ی دو سال بعدم تو پاریسه. تو آهنگام مهمترین چیز برام شعر و ترانه‌س. همیشه خودم رو مثل یه نویسنده میبینم. ترجیح می‌دم نویسنده باشم. برای تمام دوستام ترانه مینویسم— برای پیاف، ژاکلینا فرانسوا، لِه کُمپنیون دُ لَه شانسون⁶. اونا هر وقت به ترانه نیاز دارن، به من زنگ میزنن. زندگی‌م کارمه. مثل یه نویسنده ترانه مینویسم. نه از این آبکی‌ها و چرتوپرتا. من فقط از احساسات می‌گم. از عشق، از مرگ، از جوانی و از شراب. خیلی شرقی‌ام. با این حال، مثل ترانه‌هام نیستم. دخترهای جوون همیشه من رو توی ترانه‌هام میبینن، و پیشم می‌آن و ازم میخوان باهاشون مثل ترانه‌هام حرف بزنم، میون دستاشون گریه کنم، اما من از این کارا بلد نیستم. همچین آدمی نیستم.»

سه‌تایی پایین رفتیم و سوار ماشین آقای بریومن راهی ویلج شدیم.

تو پاریس، هرگز به کلوبای شبانه نمی‌رم. میمونم خونه، حومۀ شهر، چهل‌کیلومتری پاریس. همه‌ی دوستام می‌آن دیدنم، شطرنج بازی میکنیم و گپ میزنیم و موسیقی گوش می‌دیم. پدر و مادرم تو تپه‌های کن زندگی میکنن. پاتریشیا هم با اونا زندگی میکنه. به مدرسه‌ی محلی می‌ره و یکی از همکلاس‌هاش دختر پیکاسوئه. من دو بار ازدواج کرده‌م و دو بار هم طلاق گرفته‌م. یه پسرخوونده به اسم پاتریک دارم که نه سالشه. یه خواهر به اسم آیدا دارم که یه سال ازم بزرگ‌تره. ما یه خونواده‌ی خیلی صمیمی‌ایم. دور هم جمع میشیم و میخونیم و ساز میزنیم، و همدیگه رو درک میکنیم. ما بدون ‌کار نمایش نمیتونستیم زندگی کنیم. ما خیلی ارمنی‌ایم. پدر و مادرم بازیگر بودن که تو ترکیه همدیگه‌ رو دیدن. پدرم هم بازیگر بود و هم آوازخونِ دوره‌گرد. فقط دو تا خواننده‌ی خوب ارمنی وجود داره و پدرم یکیشونه. اون اشعار سایات نُوایِ شاعر رو میخونه، از عشق و مرگ و گل‌ها و شراب. پدرم نهصد بیت از عمر خیامِ شاعر رو هم حفظه. تار میزنه، یه ساز ارمنی با بدنه‌ی دراز که قسمت پایینش شبیه هشته. هر وقت با همیم، تمام روز رو می‌خونیم و می‌رقصیم. اون نمی‌خواد از کن بره، حتی واسه دیدن امریکا. پدربزرگم آشپز کاخ تابستونی تزار تو گرجستان بود. بعد از انقلاب، فرار کرد رفت پاریس. از یونان رفتن پاریس. من ۲۲ مه‌ی ۱۹۲۴ تو پاریس به دنیا اومدم، همون روزی که پدربزرگم و پدر و مادرم تو محله‌ی لاتین یه رستوران به اسم کوکز باز کردن.

وقتی نه سالم بود، نقش اون پسر سیاهپوسته تو امیل و کاراگاهان رو بازی کردم، چون میتونستم ادای لهجه‌ی سیاهپوست‌ها رو درآرم، اونا هم صدای «ر» رو ندارن. بعد، با پییر فرنه، نقش کودکیِ هنری چهارم رو تو مارگو تو تئاتر مارگینی بازی کردم. تو هفده‌سالگی همراه پییر رُوش⁷، نوازنده‌ی پیانو، میخواستم خواننده شم. اما ترانه‌ی درست‌و‌حسابی‌ای پیدا نمیکردم. خیلی بد بودن. از این آفتاب می‌تابه و خوشحالم‌ها، که اصلاً دوستشون نداشتم. این شد که ترانه‌ی خودم را نوشتم، «نوشیدم⁸»، ترانه درباره‌ی مردی بود که دوستدخترش به خاطر مستی ترکش میکنه. اون ترانه جایزه‌ی بزرگ دیسک⁹ رو برد، و من ترانه‌نویسی رو شروع کردم، برای پیاف و دیگران. سال ۱۹۴۷، پیاف اومد امریکا، و به‌شوخی گفت: «چرا نمی‌آی این‌جا؟» همون شد که من و پییر رُوش، بدون یه کلمه انگلیسی دونستن و بی‌پول، اومدیم. ما رفتیم سراغ بارنی جوزیفسون تو کافه سوسایتی داون‌تاون و چند تا ترانه‌ی غمگین براش خوندیم، و اون به ما کار داد. مردم می‌خندیدن؛ اونا فکر می‌کردن ما دو تا امریکایی هستیم که ادای پیاف رو درمی‌آریم. اما تشویق هم شدیم و پنج هفته اون‌جا کار کردیم. بعد، دو سال تو مونترال، تو قرقاول طلایی، تو یه خیابان ناجور کار کردیم. یه خونه با هفتصد نفر ظرفیت. سه برنامه تو روز و هر برنامه کاملا پر. هفته‌ای هزار دلار درآمد داشتیم. تو نیویورک تو هتل لَنگوِل تو خیابان چهل‌وچهارم غربی زندگی می‌کردیم؛ هر شب تو کافه‌تریای هکتور تو میدون تایمز شام می‌خوردیم، از اون‌جا تاکسی می‌گرفتیم به سمت کافه سوسایتی داون‌تاون؛ می‌رفتیم ویلج ونگارد تا رابرت کلری رو ببینیم؛ بعد می‌رفتیم کافه سوسایتی آپ‌تاون تا پیاف رو ببینیم. وای! این‌جاست! کافه سوسایتی! گروگان¹⁰ در حال نمایشه.»

«بهت گفتم که.» بریومن گفت.

«به‌هرحال دوست دارم ببینمش، این‌جا رو دوست دارم» بریومن به سمت خیابان بلیکر رفت، جایی که کافه‌ها سیلی از مشتری را به سمت پیاده‌رو هدایت می‌کردند. «مثل سَن ژِقمن. ریش‌ها. پیراهنای پولو. بدون کراوات. شطرنج بازی می‌کنن. موی دخترا تا زمین می‌رسه.»

«خوشت می‌آد؟» بریومن گفت. «متنفرم. دختر باید خوشگل باشه.»

«از نظر من، اونا شخصیت دارن و به نظرم شخصیت از زیبایی بهتره.» آزناوور گفت. «نمی‌تونم با بازیگری که همه‌ش به سر و شکلش فکر می‌کنه باشم. از طرفی، اگه دوستی داشته باشم، دلم می‌خواد همیشه باهاش باشم، ولی بازیگر باید کار کنه. یکم شبیه پیگمالیونم. دلم می‌خواد من لباس دوست‌دخترم رو انتخاب کنم. لباس انتخاب کردن برای یه بازیگر چیزی نیست. ولی وقتی برای دختری که بازیگر نیست لباس انتخاب می‌کنی، خوشحالش می‌کنی و من این رو دوست دارم.»

بریومن در حالی که به سمت بالای شهر دور می‌زد پرسید: «کافیه؟»

«الآن با دخترم قرار داریم. امروز رفتیم رستوران بیوتونی و اسپاگتی خوردیم. برای دیدن اینجور جاها خیلی جوونه. نمی‌خوام احساس کنه که دختر یه آدم پولداره. برام مهم نیست غذا چی باشه. مثل یه سری فرانسویا نیستم که هر چیزی نمیتونن بخورن. با دو تا تخم‌مرغم روزم رو می‌گذرونم، اما بدون کارم نمی‌تونم زندگی کنم.»

«خیلی از بازیگرا این‌طوری‌ان.» بریومن گفت.

«فقط وقتی می‌خونم بازیگرم. تو فیلما یه بازیگر واقعی نیستم. فقط بازیگرم. موقعیت رو بازی می‌کنم. کار من این نیست. صرفاً اون‌جام. یه صفحه‌ی خالی‌ام که دیگران روم چیز‌ایی رو پیاده می‌کنن. خالی بودن هنره.»

«اینجوری تو فرانسه مشهور شدی؟» بریومن پرسید.

«مشهورم، چون در فرانسه مثل همه‌ام. چهره‌م چهره‌ی هر کسی می‌تونه باشه. صدام صدای هر کسی میتونه باشه. چهرهم چهره‌ی امیدشونه. برام مهم نیست نقشم چقدر کوچیک باشه، اگه انسانی باشه، بازی‌ش میکنم.»

سر قرار بریومن به‌ دنبال دختر آزناوور رفت. چند دقیقه بعد با گروهی از دخترهای زیبا و خجالتی فرانسوی برگشت و گفت دخترش آن‌قدر خسته بود که رفت بخوابد. طرفداران مشتاق داشتند روی صندلی عقب، روی هم روی هم، می‌نشستند و خنده‌کنان فریاد می‌زدند: «شارل! توییست، شارل!» آزناوور، ساکت، به روبه‌رو زل زد و بریومن ماشین را روشن کرد.