بعدتر که بیشتر با فرشید خان صمیمی شدم، او از عشقش به این ستارگان و از غریب‌ ماندن عادلخانی گفت. از اینکه در آن دربی معروف ۱۶ شهریور ۱۳۵۲ که تاج شش‌تایی شد، عادلخانی بدشانس‌ترین بازیکن بود؛ چرا که او توپ‌های زیادی به‌سمت دروازۀ پرسپولیس زد، ولی به دروازۀ بهرام مودت وارد نشد و درخشش او به‌خاطر باخت تاج به چشم نیامد.

رضا عادلخانی از تابستان ۵۱ تا بهمن ۵۴ آبی‌پوش ماند؛ سه فصل درخشان که با افتخاراتی در تیم تاج و تیم ملی ثبت شد؛ قهرمانی باشگاه‌های تهران در ۱۳۵۱، فتح تورنمنت چهارجانبه‌ی اتحاد و آن گل تماشایی‌اش مقابل پرسپولیس در دربی یازدهم که هنوز یکی از شیرین‌ترین خاطرات هواداران تاج است.

عادلخانیِ چپ‌پا گنجینه‌ای برای تاج بود که سرانجام او را به مهاجم ثابت تیم ملی بدل کرد و در مقدماتی جام جهانی ۱۹۷۴ و ۱۹۷۸ همراه تیم ملی ایران بود. هرچند تیم ملی در ۱۹۷۴ با باخت مقابل استرالیا به جام جهانی آلمان غربی راه نیافت، اما چهار سال بعد، ۱۹۷۸، تیم ملی ایران برای اولین بار به جام جهانی آرژانتین صعود کرد؛ در آخرین تابستان پادشاهی محمدرضا شاه و بدون همراهی عادلخانی!

این بار هم شانسِ تیره‌وتارِ عادلخانی درست سر بزنگاه، دست رد به سینه‌ی او زد. از آخرین اردوی آماده‌سازی آمده بود مرخصی تا آخرین خداحافظی‌ها را با خانواده به جا آورد، اما انگار آمده بود مرخصی تا با جام جهانی خداحافظی کند. حساب خواندن این تکه از روایتِ عادلخانی از دستم در رفته؛ بارهاوبارها آن را با خودم مرور کرده‌ام.

عادلخانی در جواب سؤال خبرنگار مبنی بر غیبتش در جام جهانی می‌گوید: «ما در اردو بودیم و آخر هفته‌ها به خانه می‌رفتیم. مثل پادگان بود. دخترم ۱۵روزه بود. آن موقع من هم جوان بودم و می خواستم طبق مد باشم و شلوار پاچه گشاد می‌پوشیدم. می‌خواستیم در آستانه‌ی سفر به جام جهانی خانه‌ی مادرخانمم برویم که خداحافظی هم کنیم. در حین پایین آمدن از طبقه‌ی دوم خانه‌ی پدری این اتفاق رخ داد. پله‌های قدیمی خیلی مرتفع بودند. پایم را که برداشتم در پاچه‌ی شلوارم گیر کرد و روی دوازده پله سقوط کردم. تنها کاری که می‌توانستم بکنم این بود که دخترم (نیلوفر) را نگه داشتم. وقتی پایین آمدم، زانوی من اندازه‌ی یک طالبی کوچک باد کرده و آب آورده بود. از آنجا به بعد صددرصد نمی‌توانستم بدوم و شوت بزنم. پای راست من، تکیه‌گاه بود و موقع شوت ‌زدن و پاس‌ دادن روی آن تکیه می‌کردم. این اتفاق افتاد و جام جهانی ۷۸ را از دست دادم.»

غیبت عادلخانی در ترکیب تیم ملی به چشم می‌آمد؛ تیمی که به تعبیر ریس ریچارد، بی‌برنامه، اما مصمم بود. مصمم بود، اما انگار بدشانسی فقط گریبانِ ستارگانِ جامانده را نگرفته بود، چرا که در قرعه‌کشی با هلند، پرو و اسکاتلند هم‌گروه شدند؛ در گروه مرگ. دست‌آخر هم تیم با تک‌امتیازی که مقابل اسکاتلند گرفت به ایران برگشت.

آن روزها که عادلخانی در محوطه‌ی جریمه با پای چپ، درست مثل عادلخانیِ مشهور، جولان می‌داد، کمتر کسی چنین سرنوشت تراژیکی را برایش متصور می‌بود؛ رضا عادلخانیِ دبیرستان اندیشه را جایگزین رضا عادلخانیِ تیم تاج می‌دانستند. اما او نه عشقِ فوتبال که عشقِ چیز دیگری را در سر داشت؛ اینکه از شایان حامدیِ شاعر، شاعرتر شود. همیشه می‌گفت: «من شاعرتر از شایان حامدی هستم.» در آن سن‌وسال هیچ‌کدام‌ از آن جمع شایان حامدی را نمی‌شناختیم، اما او خوب می‌شناخت و گاهی تک‌شعرهایی از او را با صدای بلند برایمان می‌خواند؛ از دفترِ دری به دریغا. او همیشه در سایه بود.

رضا عادلخانیِ دبیرستانِ اندیشه، حتی وقتی تمام توپ‌ها را به سه‌کنج دروازه می‌فرستاد، درست در همان لحظه‌های درخشش هم در سایه بود. او به‌نوعی شبیه شایان حامدی بود؛ کسی که تمام عمرش را در سایه گذراند و جوان‌مرگ شد. عادلخانی، آن پسر قدبلند با سرعت باورنکردنی‌اشْ در محوطه‌ی جریمه به مدافعان و دروازه‌بان حریف امان نمی‌داد، اما بیرون از زمین فردی تودار و کم‌حرف بود. انگار تجسم این شعر حامدی بود: به سایه می‌روم و سایه جایگاه من است.

سرنوشت اما با او مهربان نبود؛ خیلی زود به زندگی‌اش پایان داد. شاید چون نمی‌خواست مانند هم‌نام دیگرش که بازی در بالاترین سطح را تجربه کرد، ادامه دهد. این هم‌نام سال‌ها در تیم تاج و تیم ملی درخشید، اما هر دو یک فرصت بزرگ را از دست دادند: عادلخانیِ دبیرستان اندیشه فرصت زندگی را و آن دیگری بازی در جام جهانی ۱۹۷۸ را.

هرکسی جام‌ جهانی‌ها را با چیزی به خاطر می‌آورد؛ واسطه‌ای که او را به یک رویداد پیوند می‌دهد. من جام‌ جهانی‌ها را با آن‌هایی به یاد می‌آورم که در آن جام حضور نداشتند؛ بازیکنانی که حسرت و آرزویشان بازی در ماراکانا بود یا آن‌هایی که دوست داشتند جای روبرتو باجو باشند و ایستاده بمیرند؛ آن‌هایی که وقتی مارادونا با دستِ خدا توپ را وارد دروازه‌ی انگلیس کرد، دوست داشتند یا در خوشحالی جمعی شاگردان کارلوس بیلاردو حضور می‌داشتند یا همچون پیتر شیلتون، دروازه‌بان انگلیس، در بهت فروروند.

عادلخانی دبیرستان اندیشه را از نوزده‌سالگی به بعد که عازم آمریکا شد ندیدم. هیچ‌کدام از دوستان قدیمی و هم‌کلاسی‌های سابقش او را ندیدند و نمی‌دانستند کجا، چه می‌کند. حتی خانواده‌اش به‌طور غیرمستقیم احوالش را جویا می‌شدند و در وصف حالش فقط یکی از این دو کلمه را می‌شنیدند: خوب و بد. نه می‌گفت چرا خوب است و نه چراییِ احوال بدش را.

رضا عادلخانیِ تاجی در بیست‌و‌هفت‌سالگی از تاج رفت و رضا عادلخانیِ دبیرستان اندیشه از دارِ دنیا.