آناستاسیا انیمیشنی موزیکال است که در سال‌های پایانی دهه‌ی نود میلادی ساخته و منتشر شده، روایتی نه‌چندان واقعی از داستان آناستاسیا، دختر نیکلای دوم، که در جریان انقلاب روسیه در سال ۱۹۱۵ گم می‌شود. سال‌ها بعد، مادر نیکلای دوم، که در پاریس زندگی می‌کند، جایزه و فراخوانی برای پیدا کردن تنها بازمانده‌ی خانواده‌‌اش تعیین و منتشر می‌کند. اما آناستاسیا در کشاکش انقلاب، به سبب حادثه‌ای، فراموشی می‌گیرد و در مرکز کودکان بی‌سرپرست بزرگ می‌شود. از خاندان سلطنتی برای او تنها یک گردنبند موروثی از مادربزرگ به‌ جای می‌ماند که نوشته‌ی روی آن نوید «با هم در پاریس» می‌دهد. البته یک جعبه‌ی موسیقی هم بوده که گم می‌شود. این چند خط درآمدی است بر یکی از انیمیشن‌های محبوب دوران کودکی من و احتمالاً هم‌نسلانم. تمام یک ساعت و اندی دقیقه‌ی فیلم در تلاش آگاهانه‌ی آناستاسیا برای رفتن به پاریس و تلاش ناآگاهانه‌اش برای به‌یادآوردن آنچه فراموش کرده خلاصه می‌شود. در واقع، جذابیت‌های بصری انیمیشنِ عجین‌شده با رؤیاهای کودکی‌ام اجازه نداده بود تا مدتی طولانی درک درستی از داستان و روایت در فیلم داشته باشم. چندی پیش، دوستی تصادفاً موسیقی متن فیلم را در تلگرام برایم فرستاد، همان آهنگی که وقتی آناستاسیا جعبه‌ی موسیقی موروثی‌اش را باز می‌کند می‌شنود. گوش دادن به ظرافت نت‌ها و نرمی صدای خواننده ناگهان من را شبیه به آناستاسیایی کرد که چیز عزیزی را فراموش کرده و حالا پرده‌هایی از آن خاطره‌ی ازیادرفته در حال رونمایی است. همچنان‌که آناستاسیا در صحنه‌ی ورودش به کاخ، بی ‌آنکه به یاد بیاورد خودش میراث‌دار این خاندان است، خیال می‌کند لباسی از جنس ابریشم طلایی‌رنگ بر تن دارد و پرنسس‌گونه در میانه‌ی سالن چرخ می‌زند و می‌رقصد—من نیز تصاویری محو از کودکی خودم، که در دام تماشای این انیمیشن افتاده‌ام، می‌بینم. موسیقی بدل به ابژه‌ی یادآوری برای آناستاسیا و من می‌شود تا او خاندان سلطنتی را به یاد بیاورد و من او را. یادآوری، حداقل در این ثانیه‌های آغازین، رخ نمی‌دهد. او به یاد نمی‌آورد که آخرین بازمانده از خاندان رومانف است من هم به یاد نمی‌آورم که اصلاً برای چه به تلگرام رفته بودم و ناگهان پیامی از دوستی دور را باز کرده و یاد آناستاسیا افتاده‌ام. پیام خوانده‌نشده‌ی جدید را که می‌بینم دوزاری‌ام می‌افتد که باید عکسی از ساختمان سپند بفرستم برای همکارم.

سال‌هاست که، طبق عادت، من و دوستانم موقع پرسه‌زنی در هر جایی از تهران با دوربین موبایل از بعضی از ساختمان‌ها عکس‌هایی می‌گیریم و در تلگرام با هم به اشتراک می‌گذاریم. در هر صفحه‌ی چت دوطرفه بین هرکدام از ما، به‌فراوانی، عکس و اطلاعات ساختمان‌های مختلف از محلات متفاوت پیدا می‌شود که شبیه به نقشه‌ای کلاژگونه از شهر معرف تهران است. در این تهران‌های تلگرامی، کوچه‌ی اختصاصی افشار در نزدیکی محله‌ی فیشرآباد—موقعیت جغرافیایی حقیقی‌اش—نیست، بلکه در همسایگی کوچه‌ی زنبق در محله‌ی سهروردی است. ترتیب عکس‌هایی که در تلگرام کنار هم قرار گرفته‌اند صرفاً بر اساس قدم‌زدن‌های پراکنده‌ی هرکدام از ما در شهر است نه بر اساس ترتیب پلاک‌های ساختمانی، محله‌ها یا جهات جغرافیایی. این چنین است که گاهی (تصویری از) محله و پهنه‌ی رودکی در نزدیکی (تصویری از) محله‌ی نیاوران قرار می‌گیرد. معمولاً برای پیدا کردن عکسی از ملکی خاص با یک جستجوی ساده در این رسانه محتوای موردنظر را پیدا می‌کنیم. پس، در حالی ‌که گوشم به نوای موسیقی وانس اِپان اِ دیسمبر (موسیقی متن انیمیشن آناستاسیا)¹ است، به صفحه‌ی چت مورد نظر می‌روم تا عکسی که مدنظر همکارم بود ارسال کنم. «سپند» را تایپ می‌کنم و منتظر نتیجه می‌مانم. خبری نیست. هیچ نتیجه‌ای از جستجو نیست. عنوان را عوض می‌کنم و می‌نویسم «خانه‌ی سپند». باز هم خبری نیست. باز هم عنوان را عوض می‌کنم: «سمیه». خبری نیست. نام پیشین خیابان سمیه را می‌نویسم: «ثریا». باز هم خبری نیست. با کلافگی ناشی از این جستجوی بی‌نتیجه سعی می‌کنم به یاد بیاورم در چه تاریخی دوستم یا خودم به خیابان سمیه رفتیم و از این خانه عکس گرفتیم. حتماً یک تابستان بوده، چون یادم هست که برگ‌های درخت جلوی خانه اجازه‌ی مشخص بودن نمای بنا را نمی‌داد. اما کدام تابستان؟ از کی دوستی‌ام با کسی که پشت این صفحه هست آغاز شده؟ حتماً زمستان ۹۹. پس فلش سمت راست صفحه را به تاریخ تابستان ۱۴۰۰ می‌برم. نمی‌شود. گویی هرگز در این تاریخ او را نمی‌شناختم که بخواهم چتی داشته باشم. سرخورده از بی‌حاصلی جستجو به این فکر می‌کنم که حداقل تاریخ اولین پیام را پیدا کنم. حتماً اولین پیامی که فرستاده‌ام عکسی از خیابان قرنی است، چون او را اولین بار در خانه‌ای در این خیابان دیده‌ام. اما نه عکسی می‌یابم و نه اصلاً زمستان نودونهی وجود دارد. هنوز موسیقی انیمیشن آناستاسیا روی پخش مستمر است و خواننده می‌گوید وانس اِپان اِ دیسمبر... از پس ذهنم می‌گذرد که نه! احتمالاً تابستان بوده، شهریور.