ژاک برل²، که نه روز پس از مرگ برگن در پاریس از دنیا رفت، بزرگ‌ترین خواننده-آهنگسازی بود که به عمرم دیده بودم. سنت شانسونیه³ به اندازه‌ی زبان فرانسه قدمت دارد. خواننده‌‌ترانه‌سرایانی نظیر برل، ژرژ برسنس⁴ و لئو فره⁵ خود را جزئی از زنجیره‌ای می‌دانستند که به فرانسوا ویون⁶ برمی‌گشت. مانند برسنس و فره، برل کارش را در دهه‌ی ۱۹۵۰ از میخانه‌ها و کافه‌های دانشجویی آغاز کرد. در بروکسل به دنیا آمد، اما دوران بزرگسالی‌اش را بیشتر در فرانسه گذراند. (پدرش فلاندری و مادرش والونی بود، و برل دوزبانه بود، هرچند لهجه‌ی فرانسوی‌اش مثل بسیاری از بلژیکی‌های فرانسوی‌زبان توگلویی بود.) وقتی در سال ۱۹۵۹ برای زندگی به پاریس نقل‌مکان کردم، برل تازه اسم و رسمی پیدا کرده بود. «والس هزارساله⁷»ی او (آهنگ فوق‌العاده‌ای است درباره‌ی زوجی عاشق‌پیشه که با والسی که پیوسته سریع‌ و سریع‌تر می‌شود می‌رقصند) دایم از رادیو پخش می‌شد.

چه روی صحنه و چه پشت صحنه، پرشور، خیلی باهوش و کاملا روراست بود. هرگز بعد از اجرایی آهنگ رو تکرار نمی‌کرد؛ می‌گفت این کار به‌نوعی گدایی است. تابستان بعد، که بر آن شدم مطلبی درباره‌ی زندگی‌اش بنویسم، با او و گروه کوچکش به ژنو رفتم که قرار بود آن‌جا در چند کازینوی فرانسوی در مرز ساووآ به روی صحنه بروند. (کازینوهای فرانسوی طبق قانون ملزم به اجرای برنامه‌های سرگرمی‌اند و به همین دلیل است که اجراهای زیادی در آن‌ها می‌بینید.) برل گاهی با ماشین خودش را به کازینو می‌رساند و گاهی با هواپیما، هواپیمای کوچک خودش: او خلبانی چیره‌دست بود. برنامه‌اش را اجرا می‌کرد و آن‌گاه می‌رفت. در آن دو ساعت یا بیشتر، که صرف خواندن می‌کرد، آن‌قدر از خودش مایه می‌گذاشت که بعد از برنامه از شدت خستگی تقریباً از پا در آمده بود. یک ‌بار، در یکی از تورهایش، به من اجازه داد، در حالی ‌که مشغول نوشتن ترانه بود، به رختکن شخصی‌اش بروم. از ضبط صوت استفاده می‌کرد و، با گوش دادن به آن نوار، می‌توانستی آهنگ را در لحظه‌ی تولدش بشنوی.