دست‌کم تا همین هفت‌هشت سال پیش، نجاری و سرهم‌‌کردن چوب‌ها برای درست‌کردن کاردستی کمکم می‌کرد تا از فضای ذهنی درگیر با تخیلاتم بیرون بیایم و جدا از فعالیت فکری بتوانم فعالیت فیزیکی هم بکنم. یک ‌بار از دوست پزشکی شنیدم که باید سه برابر فعالیت ذهنی‌ات فعالیت جسمی داشته باشی تا خستگی فعالیت ذهنی‌ات به‌کل در برود. پیشنهاد بعضی حضرات هم ورزش و سفر بود، اما آن دوران نه پولی در بساط بود و نه جرئتش را داشتم.‌ من آدم تنبلی‌ام و برای انجام‌دادن کار فیزیکی طولانی‌مدت اول از همه باید به خودم جرئت بدهم. ایدئال من فعالیت فیزیکی توی خانه بود و چون سال‌های سال و از نوجوانی به چوب علاقه داشتم در نتیجه یک‌ دوره‌ای بیشترین فعالیت فیزیکی‌ام رفتن به پل چوبی تهران بود برای تهیه‌ی الوار.

کمد جزء اشیای مورد علاقه‌ی من است. از بچگی، اغلب اوقات برای بازی یا وقت‌گذرانی به کمد پناه می‌بردم. هر زمان نبودم یا صدایی ازم در‌‌نمی‌آمد توی کمد پیدایم می‌کردند. کمدهای بزرگ که بشود تویشان قایم شد و توی تاریکی‌شان ایستاد و صداهای توی خانه را گوش داد برایم دوست‌داشتنی بودند. اما راستش هنوز موفق نشده بودم توی آن کمدی بروم که ایدئالم بود. کمد چوبی بزرگی توی ذهنم داشتم که تمام عرض اتاق دو در سه‌ام را پر می‌کرد و قدش را دقیقاً خاطرم هست که صد‌ونود سانتیمتر حساب کرده بودم. صدوهفتاد و هشتاد سانتیمتر قد خودم بود که دلم می‌خواست بدون اینکه سر خم کنم و مراقب بالای کمد باشم بروم تویش و الباقی را که دوازده سانتیمتر می‌شد گذاشته بودم برای زوار بالایی ضلع طولی کمد که دست‌آخر هم شش سانتیمتر بیشتر نشد. این هم به دلیل اشتباهاتم در محاسبات برش چوب اتفاق افتاد. در نتیجه، من شش سانتیمتر بیشتر بالای سرم فضای خالی داشتم و می‌توانستم توی کمد مثلاً سرم را بخارانم یا روی پنجه‌ی پاهایم بلند شوم. اما، به‌واقع، حالا بعد این‌همه سال خیلی از ایستادن توی کمد تصوری نداشتم و از اینکه حالا در بزرگسالی چه کارهایی می‌شود توی کمد و توی تاریکی انجام داد. آن هم در وضعیتی که توی خانه خودت تنها هستی و دیگر کسی توی خانه قرار نیست دنبالت بگردد. ولی از ابتدا بوی صمغ‌ چوب روسی بود که من را جذب خودش کرد. همیشه عاشق بوی ادکلنی بودم که بوی صمغ کاج بدهد.

گفتند که الوارهای چوب روسی را طبق معمول باید از پل چوبی بگیرم. باران نرم‌نرم می‌بارید و هنوز جدی نشده بود. پرسان‌پرسان به گاراژی رسیدم که نامش گاراژ پاچناری بود و صاحبش یک بابایی بود به اسم حاج عباس پاچناری. مرد هفتاد‌و‌یک‌ساله‌‌ی—بعداً می‌گویم که از کجا دقیق سنش را می‌دانم— فربهی بود که موهای تنک سفیدی داشت. چهره‌اش من را یاد آن کارمند موزه‌ی دارآباد توی فیلم طعم گیلاس می‌انداخت. اما صدایش اصلا به آن خشنی و کلفتی نبود. بیشتر انگار ته حنجره‌اش سوت‌سوتک کار گذاشته بودند. توی گاراژ حاج ‌عباس‌آقا یک سوله‌ی بزرگ با سقف‌ بلند هم بود. همان‌جا را هم داشت با دست نشانم می‌داد که متوجه‌ شدم شست دست راستش قطع شده. از قرار، الوارهای روسی‌اش را آنجا دپو می‌کرد. ظاهرا اصراری نداشت که کار فیزیکی انجام دهد و دنبالم بیاید. چند شاخه الوار روسی، به مقداری که محاسبه کرده بودم و روی کاغذ طول و عرضشان را نوشته بودم، انتخاب کردم و خیلی مراقب بودم که گره و تاب نداشته باشند. توی این هاگیر واگیر چشمم خورد به چند تا کنده‌ی درخت که کنار الوارها روی زمین افتاده بودند.

فکری به ذهنم رسید و گفتم شاید به درد پایه‌ی میز یا چیزی مثل جاگلدانی بخورند. یکی‌شان را انتخاب کردم و از حاج عباس‌آقا خواستم تا سر‌و‌ته کنده را هم برایم تراز کند. حین اینکه دستکش‌های مخصوصش را دستش می‌کرد گفت که کنده‌ی توت و تقریباً خشک شده است.

صحبت خشکی و خیسی از آنجا گل کرد که موقع انتخاب الوارها دایم از خشک‌بودنشان می‌پرسیدم تا بعد از ساخت کمد نکند کم‌کم چوب‌ها تغییر شکل بدهند. رفت توی اتاقک گوشه‌ی گاراژ و من نیم‌دوری توی سوله زدم و با الوارهای عظیمی که هنوز پوست درخت بهشان چسبیده بود تخیل ‌کردم که چه چیزهای دیگری می‌شود با آنها ساخت. حاج‌عباس با اَره‌برقی برگشت. عینک محافظی گذاشت روی چشم‌هایش و تسمه‌ی موتور اره‌برقی را ‌کشید. اره‌ی زنجیری روشن شد و چوب‌بُر پیرِ نُه‌انگشتی بالاسر کنده ایستاد. اره را جلو گرفت و کم‌کم نزدیک محلی که نشان کرده بود پایین آورد. زوزه‌ی اره با تماس چوب مرموزتر و تیزتر شد. بعید می‌دانستم او با این مهارت و دقت و آرامش شست دستش را دستی‌دستی تحویل آن اره‌ی پرشر‌وشور داده باشد. وقتی اره را خاموش کرد، نزدیکش رفتم و او هم عینکش را برداشت و گفت که «صاف و شاقول، خدمت شما».

کمدی که در نظر داشتم اول یک صندوق چوبی بلندبالا بود که شاید می‌شد آرامگاه ایستاده‌ی چند سیاسی مومیایی‌شده یا چند نفر پیر و پاتال غرغرو و بی‌مصرف باشد که عمودی کنار هم قرار گرفته‌اند، اما بعد از ساختن کمد وقتی لباس‌ها و کفش‌ها و رختخواب و خنزرپنزرها را تویش رها کردم نظرم تغییر کرد. همیشه احساسم این بود که چیزی توی کمد نمی‌گذارم یا نمی‌چینم، بلکه وسایلم را درون آن فضای بزرگ و جادار رها می‌کنم یا پروازشان می‌دهم.

نقشه‌ای که روی کاغذ ترسیم کرده بودم از این قرار بود: اول به دو شقه تقسیم شود از قد و بعد یک شقه بشود کمد یا پستو. و شقه‌ی دیگر باز از نو بشود دو شقه‌ی دیگر از عرض. یک قسمت فوقانی و یک قسمت پایینی. شقه‌ی فوقانی یک نیمچه کمد یا به عبارتی یک قفسه بود که دردار بود و قسمت پایینی از دو کشوی عمیق و پهن تشکیل می‌شد.

پروژه شروع شده بود. به‌سرعت کلاف‌ها ساخته شد و چهارچوب کمد سر پا شد. یک جا در کف دستم و انگشت اشاره‌ی دست راستم هم از سه جا برید و زخمی شد. برای اول کار زیاد بود. اولین کاری که کردم این بود که به محض سر پا شدن کلاف کمد، که ابتدای کار شکل ساختمانی نیمه‌کاره بود که فقط اسکلتش را جوش داده باشند، رفتم تویش و ایستادم. سقف را بالا سرم مجسم کردم و سرم را خاراندم. از قرار، جا برای همه کار بود. یک وجب شاید بیشتر از چپ و راستم با دیواره‌های فرضی کمد فاصله داشتم و فاصله‌ی خالی بین بدنم تا درِ فرضی کمد به اندازه‌ای بود که دست‌به‌سینه بایستم. چوب‌های روسی با هر دستمالی و سوراخ‌کاری من بویشان بلند می‌شد و همه‌ی فضای خانه را بویشان پر می‌کرد. کل خانه شده بود کارگاه نجاری و گرد چوب‌های روسی همه‌جا می‌نشستند و همه‌چیز را خوشگل و خوب به گند می‌کشیدند.

اواسط کار هم الوار و هم پیچ کم آوردم. ابزارفروش که از ته مغازه من را دید لبخندزنان سری تکان داد. دیگر می‌شناختم و حسابی خبردار بود که من دارم یک غلطی توی خانه می‌کنم. از همه بدتر عباس‌آقا پاچناری بود که درِ گاراژش زنجیر شده بود و انگار رفته بود به سفری اسطوره‌ای به دنبال شست دستش. چوب‌بری دیگری جستم و باقی الوارها را خریدم. برای ساخت کمد فقط از پیچ و چسب چوب استفاده کردم. هیچ میخی در ساخت کمد استفاده نکردم و از این بابت همه‌‌ی کارها توی سکوت انجام می‌شد. همین تکنیک باعث شد که چند ماه بعد عصب‌های کف دست‌هایم از کار بیفتند و دست‌هایم مدام گزگز کنند. تاول‌های عجیبی هم رویشان ظاهر می‌شد که به دلیل فشار کف دستم روی ته دسته‌ی پیچ‌گوشتی بود برای پیچاندن شصت‌و‌هشت پیچ پنج‌سانتیمتری.

کمد داشت آماده می‌شد. سال هشتاد‌و‌هشت بود و اواخر خردادماه. آن غول چوبی تقریبا دو سوم پذیرایی را اشغال کرده بود. کشوها جداگانه درست شدند و از ریل برای باز و بسته کردنشان استفاده کردم. هرچند سیستم زواردار و نر و مادگی بدنه‌های کناری کشو را با زوارهای چپ و راست، که درون همدیگر جا می‌گرفتند، بیشتر می‌پسندیدم. که نشد. یعنی نتوانستم.