شاید به خاطر نیاوری، ولی یک بعدازظهر بهاری سال 1374دختری دبیرستانی با روپوش مدرسه و مقنعه‌ی درازی که تا مچ دست‌هایش پایین می‌آمد و کوله‌پشتی بزرگی که به دوشش بود بالاخره بر کمرویی‌اش غلبه کرد و از دو پله‌ی کوتاه کتابفروشی بالا آمد. دستگیره‌ی در را چرخاند و با صدای زنگی وارد مغازه شد. کتابفروشی‌ای که تازه زیر پل کریمخان باز شده بود و در مسیر هر روزه‌ی خانه تا مدرسه‌اش بود. اولین کتابفروشی شبانه‌روزی تهران. وقتی وارد شد، او را ندیدی چون مشغول چیدن کتاب‌های تازه توی قفسه‌ها بودی. اما وقتی او در برابر حجم کتاب‌هایی که نمی‌شناخت دست و پایش را گم کرد و قطورترین کتاب روی میز را انتخاب کرد، کتابی از آنتونیو گرامشی (احتمالاً به دلیل اسم بامزه‌اش که بی‌شباهت به قهرمان کتاب‌های کمیک نبود)، توجهت به او جلب شد. از او پرسیدی چه شد که این کتاب را انتخاب کرده و او با صدایی آهسته چیزی گفت که درست نشنیدی و وقتی دخترک بدون خداحافظی و بادستپاچگی از مغازه خارج شد، به دوست یا همکارت که پشت دخل بود گفتی: «همینا. همین نسل ما رو نجات می‌دن.»

حتماً ویترین خوش‌آب و رنگ مغازه را به یاد می‌آوری. کتاب‌های رنگی چیده‌شده روی سطح سفید تضاد عجیبی با خیابان‌های خاکستری آن روزها داشت، روزهایی که تنها نشان رنگ در شهر کرکره‌های مغازه‌ها بودند که مورب رنگ زده شده بودند به پیشنهاد شهردار که می‌خواست شهر را زیبا کند. نمی‌دانم یادت هست روزهایی را که دخترک جرئت کرد بیشتر در کتابفروشی بماند و دل سیر به کتاب‌ها نگاه کند. بعدازظهرهای بعد از مدرسه، تنها تفریح دخترک همین بود. تو خودت را به کار مشغول می‌کردی و وقتی کاری نبود کتابی می‌خواندی تا حضورت ناامنی ایجاد نکند و او با خیال راحت کتابش را انتخاب کند. اما کم‌کم متوجه سردرگمی او شدی که هر بار یا دست خالی از کتابفروشی بیرون می‌رفت یا یک کتاب جدید با چاپ بد از آگاتا کریستی برمی‌داشت. یک روز کتاب شعری را که دوستت نوشته بود به او دادی و از او خواستی آن را بخواند. به او گفتی که دوستت شاعر بی‌نظیری است. دوست شاعرت گفته بود: «بگذار آفتاب از چهارسو بتابد، تا ندانم در کجای زمینم.» و شعری نوشته بود برای برادرش که کارون تمامش را پس نداده بود. شعرها عجیب به دل دخترک نشست. در تنهاییِ زنگ تفریح‌های مدرسه، شعرها را زیر لب زمزمه می‌کرد و بعد از یک هفته تقریباً تمام کتاب را از بر شده بود. وقتی این را شنیدی، می دانستی که کتاب بعدی که به او می‌دهی چیست.

تو قطعاً نمی‌دانستی، ولی دخترک هر روز به شوق کتابفروشی زیر پل از در مدرسه به‌شتاب بیرون می‌زد. مدرسه‌ای که به‌اجبار در آن رشته‌ی ریاضی‌وفیزیک می‌خواند. جایی که همه فقط در فکر رتبه‌ی کنکورشان بودند و کسی برای دوستی وقت نداشت. مدرسه‌ای که آرزو می‌‌کرد کاش زودتر تمام شود. اما وقتی وارد کتابفروشی می‌شد، انگار در دنیای دیگری بود. تو نگاهی به قفسه‌های کتاب می‌انداختی و دست می‌بردی بینشان و کتابی را بیرون می‌آوردی. بعد رو می‌کردی به دخترک و می‌گفتی: «این، اینو باید بخونی.» و دخترک بی‌چون و چرا کتاب را می‌گرفت و می‌خواند و هربار شگفت‌زده‌تر از قبل می‌شد. روزها و هفته‌های بعد که وارد کتابفروشی می‌شد دیگر آن دخترک کمرو و خجالتی نبود. حرف‌ها داشت از کتاب‌هایی که خوانده بود و حتی گاهی درخواست کتاب‌های بیشتری از نویسنده‌های مورد علاقه‌اش می‌کرد. دیگر می‌دانست چه روزهایی آنجا هستی و قراری نانوشته بینتان بود که هربار که می آمد، تو چند جلد کتاب برایش کنار گذاشته بودی.

باید به تو بگویم که یکی از کتاب‌هایی که زندگی دخترک را تغییر داد و کتاب محبوب زندگی او شد کتاب فضیلت‌های ناچیز ناتالیا گینزبورگ بود که تو به او داده بودی. کتابی در قطع جیبی از نشر هرمس و ترجمه‌ای زیبا از محسن ابراهیم. این کتاب چنان با دخترک اخت شد که تا سال‌ها آن را مثل کتابی مقدس با خود حمل می‌کرد. وقتی بالاخره از رشته‌ی ریاضی خلاص شد و به دانشکده‌ی هنرهای زیبا رفت، سعی کرد مثل ناتالیا گینزبورگ فکر کند و حتی مثل او بنویسد. از ناتالیا گینزبورگ و لئونه گینزبورگ رسید به السا مورانته و آلبرتو موراویا، پریمو لوی و بعدتر ایتالو کالوینو و بورخس و دیگران. اما اگر به او می‌گفتند که همه قرار است به مریخ بروند و هرکس مجاز است تنها یک کتاب با خودش ببرد، بدون فکر کردن می‌گفت: فضیلت‌های ناچیز. بعدها که مثل خیلی از جوان‌های دهه‌ی هفتاد مهاجرت کرد، بی آنکه شماها را نجات دهد، اولین کتابی که در چمدانش گذاشت همین کتاب بود.